Sosyal Desteğin Huzurevlerinde Yaşayan Yaşlı Kişilerin Kognitif Fonksiyonlarına Etkisi

Özet

AMAÇ: Huzurevi sakinlerinin bakımının iyileştirilmesi için sistematik bir yaklaşıma ihtiyaç varken konuyla ilgili literatür dünya genelinde nadirdir. Ülkemizde ise huzurevlerinde yaşayan yaşlıların kognitif fonksiyonları hakkında bilgi oldukça sınırlı olup kognitif fonksiyonlara sosyal desteğin etkisi bilinmemektedir.

AMAÇLAR: Bu çalışmanın amacı ülkemizde fiziki-sosyal hizmetleri farklı iki huzurevinde yaşayan yaşlılarda aile, arkadaş ve diğerlerinin (doktor, hemşire, sosyal hizmet uzmanı vb.) sosyal desteğinin bireylerin kognitif fonksiyonları üzerine etkisini araştırmaktır.

YÖNTEMLER: Çalışmaya Sosyal Hizmetlere bağlı iki ayrı huzurevinde yaşayan 136 kişi katılmıştır. Çalışmaya katılan yaşlılara Standardize Mini Mental Test (MMT), Yaşlılarda Depresyon Ölçeği (YDÖ) ve sosyal desteği test etmek amacıyla Çok Boyutlu Sosyal Destek Ölçeği uygulanmıştır.

BULGULAR: Grup I’deki yaşlıların MMT skorları düşük, depresyon skorları yüksek olup gruplar arasında istatistiki olarak fark bulunmuştur (sırasıyla MMT ve YDÖ sonuçları: t=- 4.94, p<.001, t=3.78, p<.001). Arkadaş ve diğerleri desteği açısından Grup II’de olanlar daha yüksek skorlara sahip olup gruplar arası istatistiksel fark anlamlı olarak saptanmıştır (sırasıyla t=-7.89, p<.001, t=-8.05, p<.001). Arkadaş desteği ile MMT arası ilişki pozitiftir (0.655, p<.001). Diğerlerinin desteği ile MMT arasında pozitif ilişki bulunmuştur (0.506, p<.001). Depresyon skoru ile MMT arasında negatif korelasyon bulunmaktadır (- 0.518, p<.001). Aile desteği açısından gruplar arası fark saptanmamıştır (t=-1.46, p=.14).

SONUÇ: Bizim sonuçlarımız, sosyal destek ile kognitif fonksiyonlar arasında yakın bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ülkemizde huzurevlerinde fiziki şartların düzeltilmesinin ve etkin psikososyal rehabilitasyon yaklaşımlarının artırılmasının yaşlıların kognitif fonksiyonlarını iyi hale getirmede faydalı olacağı düşüncesindeyiz.