Multipl Skleroz Ataklarý Üzerine Güncelleme: Taným, Patofizyoloji, Özellikler, Taklitçiler ve Tedavi

Multipl sklerozda (MS) ateþ ve enfeksiyon yokken en az 24 saat süren akut enflamatuvar demiyelinizan süreçle uyumlu nörolojik defisitler atak olarak tanýmlanýr. Ataklarda miyelin yýkýmý ve aksonal transeksiyon oluþur. Hastalýðýn tanýsý, seyri, tedavisi ve diðer birçok özelliði ataklarla doðrudan iliþkilidir. MS hastalarýn %85’inde atak ve düzelmelerle giden formda baþlar. Ýlk yýllarda atak sayýsýnýn fazla olmasý, ataklarýn birden çok semptomla ortaya çýkmasý, motor sistemi içermesi, beyin sapý ya da spinal atak formunda olmasý kötü prognoz göstergeleridir. Atak ve düzelmelerle giden formun baþlangýç yýllarýnda yýllýk ortalama atak sayýsý 1’dir. Sistemik enfeksiyonlar, psiþik stres ve postpartum 3 aylýk dönemde atak sýklýðý artar. Ataklarýn %75’i monosemptomatiktir. Yalancý ataklar ve paroksismal bulgular genellikle ani baþlayýp ani sonlanmalarýyla ve kýsa sürmeleriyle ataklardan ayrýlýr. Görüntülemede kontrast tutulumu deðerlidir, ancak ataklarýn çoðunda saptanamaz. Ataklarda ilk birkaç hafta içindeki düzelme ödem etkisinin azalmasýyla, aylar içindeki düzelme ise remiyelinizasyonla açýklanýr. Ataklar ve özellikleri tedavinin de ana belirleyicilerindendir. Yüksek doz metilprednizolon ve adrenokortikotropik hormon ile erken tedavi atak sonrasý özürlülüðü azaltýr ve atak süresini kýsaltýr. Plazmaferez, steroid tedavisine yanýt vermeyen hastalar için iyi bir seçenektir. Ataklarýn hasta ve hekim tarafýndan tanýnmasý, taklitçilerinden ayýrt edilmesi, uygun þekilde incelenmesi, gerekli görüldüðünde tedavi edilmesi ve sonuçlarýnýn izlemi MS hastalarý için büyük önem taþýr. Bunlara yönelik olarak hasta ve hekim eðitimlerinin artýrýlmasý gerekir. Atak tedavisinin uzun dönemde özürlülük üzerine etkisini deðerlendiren iyi düzenekli çalýþmalara gereksinim vardýr.