Akut Ýskemik Ýnmeli Hastalarda Tromboliz Sonrasý Erken Nörolojik Kötüleþmenin Risk Faktörlerinin Belirlenmesi

Amaç: Akut iskemik inme (AÝÝ) tedavisinde intravenöz (ÝV) rekombinant doku plazminojen aktivatörü (rt-PA) tedavisinin etkinliði birçok çalýþmada gösterilmiþ ve ÝV rt-PA tedavisi tüm dünyada giderek artan bir þekilde kullanýlmaya baþlanmýþtýr. AÝÝ’de erken nörolojik kötüleþme (ENK) yaygýn bir durumdur ve potansiyel olarak kötü klinik sonlaným ile iliþkilidir. AÝÝ’de ENK prevalansý yapýlan çalýþmalarda %13 ile %37 arasýnda deðiþmektedir. Bu çalýþmanýn amacý ÝV rt-PA tedavisi alan AÝÝ’li hastalarda ENK prevalansýnýn ve risk faktörlerinin belirlenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Bu çalýþmaya 01.01.2020-01.01.2021 tarihleri arasýnda Bursa Uludað Üniversitesi Týp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalý tarafýndan ÝV rt-PA tedavisi verilmiþ 157 hasta retrospektif olarak dahil edildi. ENK olan hastalar, olmayanlar ile kýyaslanarak riskli grubun belirlenmesi planlandý.
Bulgular: ENK ile iliþkili klinik, radyolojik ve demografik veriler deðerlendirildiðinde yaþ (p=0,023), serum glukoz düzeyi (p=0,045), taburculuktaki The National Institutes of Health Stroke skoru (p<0,01), Alberta Stroke Program Early CT (ASPECT) skoru (p<0,01), majör damar oklüzyonu varlýðý (p=0,012), kardiyoembolizme baðlý iskemik inme (p=0,002), klinik sonlaným (p<0,001) ve semptomatik intraserebral kanama (p<0,001) ile anlamlý istatistiksel iliþki saptandý. ENK ile iliþkili anlamlý deðiþkenler binary lojistik regresyon ile deðerlendirildiðinde en anlamlý deðiþkenlerin yaþ (p=0,006) ve ASPECT skoru (p<0,001) olduðu saptandý.
Sonuç: ENK sebepleri multifaktöriyeldir. Risk faktörlerinden en iliþkili olanlarý ileri yaþ ve düþük ASPECT skoru olarak saptanmýþtýr. ENK’nýn en sýk sebebinin ise majör damar oklüzyonuna mekanik trombektomi yapýlamamasý olduðu anlaþýldý. Sanýlanýn aksine ÝV rt-PA tedavisi alan AÝÝ’li hastalarda ENK’nýn en sýk sebebi semptomatik intrakraniyal kanama deðil yetersiz rekanalizasyon ya da geç rekanalizasyon olarak deðerlendirildi.